Jako, że na rynku pojawiły się odbiorniki radiowe kontrolowane przez komputer, i pozwoliło to niewidomym w tym mi sprawdzać RDS zagłębiłem się w temat, i dziś przedstawiam Wam krótki tekst objaśniający co do czego służy i jak jest sformułowane. Sam miałem z tym przez lata duży problem a protokół RDS ze względu na brak wzroku był dla mnie sporą abstrakcją.
Wszystko bazuję na przeczytanych artykułach i jest to wyłącznie teoria przedstawiona w prosty sposób dla ludzi niezaznajomionych z tematem, w której mogły wkraść się drobne błędy, gdyż jak wiadomo jestem teoretykiem w tej dziedzinie i nie mam globalnego pojęcia o opcjach zaawansowanych.
Przy okazji, opis bazowany jest na dostępnych opcjach w oprogramowaniu StereoTool.
BTW: Ostatnio zaciekawiła mnie możliwość przerobienia RaspBerry PI na transmiter FM, ale o tym innym razem.
Zanim zaczniemy, warto pamiętać, że większość podstawowych transmiterów FM nie umożliwia nam wysłania RDS w świat. RDS to w ultra uproszczeniu taki tekst, który widzimy na odbiorniku zmieniając stacje informujący czego konkretnie słuchamy oraz w niektórych przypadkach powiadamiający nas, jakie utwory aktualnie emitowane są na antenie.
Zacznijmy od tego, że tekst w RDS zaleca się pisać dużymi literami. Szczególnie PS. Dodatkowo nie należy używać Polskich bądź innych niestandardowych znaków.
PS (Programme service):
Identyfikuje rozgłośnię w formie słownej. To po za kodem PI najważniejsza wartość w całym RDS, ponieważ jest najszybciej dekodowana w odbiorniku.
PS to identyfikator stacji w formie czytelnej dla użytkownika, co oznacza, iż możemy wprowadzić tam nazwę rozgłośni. Jest jednak ograniczony do 8 znaków na klatkę.
Tak więc jeśli nasz program ma nazwę dłuższą niż 8 znaków, najlepiej podać ją w formie skróconej bądź rozdzielić na więcej części. PS może być statyczny lub dynamiczny.
Rozdzielanie odpowiednio dla StereoTool może wyglądać następująco.
Ilość sekund wyświetlania pierwszej klatki:Treść/Ilość sekund wyświetlania drugiej klatki:treść itd.
10S:TO-JEST/10S:EMISJA/10S:TESTOWA
Jeśli nie rozdzielimy tekstu samodzielnie, Stereotool podejmie próbę zrobienia tego automatycznie.
—
PI (Programme identification):
Tak samo ważny jest kod PI. Umożliwia on identyfikację naszej stacji, oraz jeśli posiadamy więcej nadajników w niektórych lepszych odbiornikach przeszukiwanie częstotliwości nie tylko pod kątem AF do którego dojdziemy, ale również sprawdzanie czy w okolicy nie występuje tożsamy kod PI.
Reguły PI oraz PTY dla stacji Polskich.
PI umożliwia używanie znaków od 0 do F.
1. Pierwszy znak: Identyfikator kraju (dla Polski zawsze jest to cyfra 3).
2. Drugi znak: Typ stacji.
3. Trzeci i czwarty znak: Unikalny identyfikator rozgłośni.
Określenie typu stacji drugim znakiem:
0: Nadawca lokalny.
1: Nadawca międzynarodowy.
2 : Nadawca ogólnokrajowy.
3: Nadawca ponadregionalny.
4 do F: Nadawca regionalny.
NP:
Stacja regionalna:
3456.
Pozostałe dwa znaki możemy zdefiniować według własnego uznania.
—
PTY (Programme type):
Określa rodzaj emitowanych programów.
0 – None: Brak kategorii.
1 – News: Wiadomości (Zaleca się ustawianie tej wartości wyłącznie podczas trwania serwisów informacyjnych).
2 – Current Affairs: Aktualności.
3 – Information: Informacje ogólne.
4 – Sport: Audycje sportowe.
5 – Education: Rozgłośnia o profilu edukacyjnym.
6 – Drama: Słuchowiska, audiobooki i literatura.
7 – Culture: Szeroko pojęta kultura.
8 – Science: Programy naukowe.
9 – Varied: Programy zróżnicowane.
10 – Pop Music: Muzyka popularna.
11 – Rock Music: Muzyka rockowa.
12 – Easy Listening: Łagodna muzyka, inaczej format przystępny do odtwarzania podczas snu lub w tle wykonywania innych czynności.
13 – Light Classical: Lekka muzyka klasyczna (NP format znany z RMF Classic).
14 – Serious Classical: Muzyka klasyczna poważna (Tak jak NP jest w PR2).
15 – Other Music: Inne gatunki muzyczne.
16 – Weather: Prognoza pogody.
17 – Finance: Informacje finansowe.
18 – Children’s Programmes: Programy dla dzieci.
19 – Social Affairs: Sprawy społeczne.
20 – Religion: Programy religijne.
21 – Phone In: Audycje z telefonicznym udziałem słuchaczy.
22 – Travel: Informacje o ruchu drogowym.
23 – Leisure: Czas wolny, zainteresowania, hobby.
24 – Jazz Music: Muzyka jazzowa.
25 – Country Music: Muzyka country.
26 – National Music: Muzyka narodowa (Dla Polski NP Discopolo :D).
27 – Oldies Music: Muzyka retro.
28 – Folk Music: Muzyka ludowa.
29 – Documentary: Programy dokumentalne.
30 – Alarm Test: Test alarmowy (O tym za chwilę).
31 – Alarm!: Alarm rzeczywisty.
Gdy odbiornik radiowy wykryje sygnał PTY 31, włącza się automatycznie, nawet jeśli był w trybie wyciszenia oraz uruchamia odtwarzanie stacji emitującej alarm najczęściej na wysokim poziomie głośności.
Może to być wykorzystane m.in podczas kataklizmów czy alarmów bombowych (Co praktykują niektóre kraje w czasie wojny).
—
RT (Radio text):
To pole możemy wypełnić zwykłym tekstem, o maksymalnej długości 64 znaków. Możemy tu podać informacje o rozgłośni, aktualnie grany utwór, numer telefonu do kontaktu, stronę WWW. Mamy również możliwość skorzystania z RT Plus obsługiwanego w nowszych odbiornikach, ale tu zachęcam do samodzielnego zgłębienia wiedzy przez zainteresowanych.
RT może być również dynamiczne tak jak PS. Przykład:
30S:TO JEST TEKST MIESZCZACY SIE W 64 ZNAKACH KTORY JEST DLUGI/30S:A TO ABY WSZYSTKO SIE ZMIESCILO JEST DALSZY TEKST/30S:I JESZCZE DALSZY CO BY NIE ZABRAKLO NAM ZNAKOW.
—
AF:
Na koniec zostaje wspomnieć o funkcji AF (Active Failover). W przypadku zaniku sygnału na obecnie odbieranej częstotliwości, umożliwia ona odnalezienie nowej. Jeśli posiadamy więcej nadajników warto uwzględnić je w konfiguracji AF.
Uwaga:
W przypadku kodu PI zaczynającego się od 30 (Regional), AF zazwyczaj nie zadziała i radio nie rozpocznie przeszukiwania skali. Jeśli posiadamy więcej nadajników, zalecane jest używanie znaków od 4 do F w przypadku drugiej wartości.
Nie wypełniając AF, nadal mamy jednak szansę na ponowne odnalezienie naszej rozgłośni na bazie jej kodu PI w wybranych odbiornikach wyższej klasy.
AF ustawiamy w konfiguracji Stereotoola za pomocą przycisków i ich oznaczania. Można posiadać do 25 częstotliwości alternatywnych, jednak z uwagi na konstrukcję protokołu RDS i dla osiągnięcia najlepszego efektu nie zaleca się takiej liczby. Najlepiej ograniczyć się do około 10.
Uwaga 2:
W przypadku AF zalecane jest, aby zasięgi nadajników się zazębiały.
I tak dobrnęliśmy do końca opisu protokołu RDS w wersji podstawowej.
Jest jeszcze wiele opcji, których tutaj nie omówiłem, ale gdybyśmy chcieli po prostu nadawać coś na swojej posesji przez drobny transmiter FM wspierający na tyle wysokie częstotliwości audio, że da nam to możliwość wysyłki RDS, są one wystarczające.
Pamiętaj, że emisja radiowa bez zezwolenia podlega sankcjom prawnym, i nie jest legalna. Niniejszy tekst nie ma na celu namawiania do łamania prawa karnego oraz łamania praw autorskich, a jedynie ma za zadanie pełnić formę informacyjną ,i objaśnić jak działają poszczególne funkcje RDS, oraz to, w jaki sposób możemy go wykorzystać podczas transmisji testowych, z mocami dozwolonymi w kraju, w którym aktualnie się znajdujemy.